I. Tổng quan

     Máu ẩn trong phân (Fecal Occult Blood): Thường được gọi khi có hiện tượng mất máu dưới 50mL/ngày. Hầu hết các bệnh có thể gây ra máu ẩn trong phân. Trong giai đoạn đầu, các bệnh hệ tiêu hóa như viêm & ung thư kết tràng, viêm loét, khối u, viêm túi thừa, … có thể không có biểu hiện triệu chứng trên lâm sàng mà chỉ có máu ẩn. Đặc biệt, trong số các bệnh này, bệnh ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến thứ ba trên thế giới⁽⁴⁾ và là nguyên nhân gây tử vong phổ biến nhất do ung thư không liên quan đến thuốc lá ở Canada⁽¹⁾. Nếu ung thư đại trực tràng được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đúng cách thì khả năng chữa khỏi bệnh lên tới 91%. Ở Mỹ, sàng lọc máu ẩn trong phân thường xuyên được khuyến cáo cho tất cả những người trên 50 tuổi⁽⁴⁾.

      Xét nghiệm phát hiện máu ẩn trong phân: Là xét nghiệm tìm máu người dạng vi thể trong phân không bị dương tính giả với máu động vật khác. Hiện nay thường sử dụng phương pháp xét nghiệm sắc ký miễn dịch cho sàng lọc máu ẩn trong phân ⁽³⁾ .

      II. Nguyên lý hoạt động

Các xét nghiệm phát hiện máu ẩn trong phân hiện nay thường dùng gồm phương pháp hóa học và phương pháp miễn dịch^(1),(2),(5).

1. Phương pháp hóa học: Dựa trên đặc tính của nhân Hem dưới dạng Hemoglobin nguyên vẹn hoặc Hem tự do có tính chất tương tự như enzyme peroxydase, tức là có khả năng phân giải hydroperoxide (H₂O₂). Trong kit thử có thành phần H₂O₂  và cơ chất tạo màu (thường là guaiac), nếu trong phân có hemoglobin nó sẽ phân giải H₂O₂ và biến đổi cơ chất từ không màu thành phức hợp màu xanh. Dựa vào màu tạo thành để đánh giá sự hiện diện của máu ẩn trong phân^(1),(2)(6).

 

 

2. Phương pháp miễn dịch: Ứng dụng vào kit thử nhanh dựa trên phương pháp sắc ký miễn dịch để phát hiện định tính sự có mặt của máu ẩn trong phân của người. Trong quá trình làm xét nghiệm, mẫu thử phản ứng với cộng hợp kháng thể chuột kháng hemoglobim & IgG chuột tại vùng cộng hợp trên test thử. Phức hợp tạo thành tiếp tục di chuyển hướng lên, gặp và phản ứng kết tủa màu với kháng thể chuột kháng hemoglobin tại vạch kết quả làm xuất hiện một vạch màu đỏ. Sự xuất hiện vạch màu đỏ này cho kết quả là dương tính. Không có vạch đỏ này cho biết kết quả là âm tính^(1),(2),(4).

 

 

III. Bệnh viện Truyền máu Huyết học thực hiện xét nghiệm phát hiện máu ẩn trong phân như thế nào

Hiện nay, bệnh viện chúng tôi đã triển khai xét nghiệm Hồng cầu trong phân test nhanh.

Bảng giá chi phí thực hiện: Chi phí xét nghiệm căn cứ vào bảng giá dịch vụ hiện hành của Bệnh viện.

Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ:

- Khoa Vi sinh (lầu 4) – Bệnh viện Truyền máu Huyết học; cơ cở 2

Số 201 Phạm Viết Chánh, P Nguyễn Cư Trinh Quận 1, Tp Hồ Chí Minh

ĐT: 028 38397535 (máy lẻ 202)

Tài liệu tham khảo

1. Committee OHTA. Fecal occult blood test for colorectal cancer screening: an evidence-based analysis. Ont Health Technol Assess Ser. 2009;9:1–40.

3. Bộ Y Tế. Tài liệu “Hướng dẫn quy trình kỹ thuật nội khoa chuyên ngành tiêu hóa”, ngày 25 tháng 09 năm 2014.

4. Hướng dẫn sử dụng kit thử nhanh phát hiện máu ẩn trong phân hãng ABON

5. https://medlineplus.gov/lab-tests/fecal-occult-blood-test-fobt/

6. https://www.labpedia.net/stool-examination-part-3-stool-for-occult-blood-ob-fecal-occult-blood/